تدوین الگوی شایستگی کانونی تخصصی و سنجش آن در میان دانشجویان دوره ی کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های تهران، شهید چمران اهواز، شیراز و فردوسی مشهد

هدف از انجام پژوهش حاضر تدوین الگوی شایستگی کانونی در سطح تخصصی و سنجش آن در میان دانشجویان علم اطلاعات و دانش¬شناسی بوده که به روش پیمایشی، و سندی – تحلیلی انجام شده است. جامعه¬ی آماری این پژوهش کلیه¬ی دانشجویان علم اطلاعات و دانش¬شناسی در ترم¬های 7،6،5 و 8 دانشگاه¬های تهران، شهید چمران، شیراز و فردوسی مشهد در سال 1392-1393 می¬باشد. بعد از مرور گسترده متون، الگوی شایستگی کانونی تخصصی دانشجویان، در این پژوهش شامل 11 شایستگی می¬باشد. ابزار گردآوری داده¬ها پرسشنامه¬ای محقق ساخته بوده که روایی آن از طریق روایی صوری و همچنین از طریق محاسبه¬ی ضریب همبستگی هر یک از عامل¬ها با نمره¬ی کل پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن به 4 روش آلفای کرونباخ (82/0)، تنصیف اسپیرمن براون (77/0)، تنصیف گاتمن (67/0) و بازآزمایی (82/0) محاسبه شده است. علت استفاده از 4 روش برای تأیید پایایی محقق ساخته بودن پرسشنامه¬ی پژوهش می¬باشد. در نهایت تجزیه و تحلیل داده¬ها روی 143 پرسشنامه¬ی برگشتی انجام شد. در این پژوهش برای تحلیل داده¬ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و کمترین و بیشترین داده) و برای تعیین معنی داری تفاوت¬ها از آمار استنباطی ( آزمون تی، آزمون تحلیل واریانس یک راهه و چند راهه) استفاده شده است. یافته¬های پژوهش حاکی از آن بود که در تمامی موارد دانشجویان نیم سال هشتم نسبت به دانشجویان نیم سال پنجم وضعیت بهتری دارند و اختلاف بین آن¬ها معنی دار است. همچنین نتایج آزمون تی اهمیت این تفاوت را تأیید می¬کند. بنابراین آموزش بر ارتقا سطح شایستگی¬های کانونی تخصصی طی نیم سال¬های مختلف تحصیلی اثر گذار بوده است. بررسی میانگین شایستگی¬ها، در دانشجویان دانشگاه¬های مورد پژوهش نشان می¬دهد که دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در خدمات اطلاعاتی و الکترونیکی، کاربران و کاربردهای اطلاعات، فراهم آوری و مدیریت مجموعه، فناوری اطلاعات، سواد اطلاعاتی، نیازها و رفتارهای اطلاعاتی و ابعاد شناختی و نظری رشته¬علم اطلاعات و دانش¬شناسی از سایر دانشگاه¬ها بهتر بوده¬اند و میانگین دانشجویان دانشگاه شیراز در سازماندهی و بازیابی اطلاعات، اقتصاد اطلاعات، مدیریت دانش و علم¬سنجی و اطلاع¬سنجی از سه دانشگاه دیگر بیشتر است. نتایج حاصل از بررسی شایستگی¬های کانونی تخصصی دانشگاه¬های مختلف نشان می-دهد که از لحاظ حداقل یکی از خرده مقیاس¬های شایستگی تخصصی تفاوت معنی داری وجود دارد اما بین سطح شایستگی¬ کانونی تخصصی دانشجویان و معدلشان اختلاف معنی داری وجود ندارد. در نهایت طرح برنامه¬¬ی درسی بر اساس مدل مارپیچ مضاعف و با در نظر گرفتن شایستگی¬ها در دو سطح عمومی و تخصصی، به عنوان مبنایی برای برنامه درسی در دوره¬ی کارشناسی علم اطلاعات و دانش¬شناسی پیشنهاد شده است.